Erik – júdá paydalı hám mazalı miywelerden biri bolıp, insan salamatlıǵı ushın bir qansha paydalı ayrıqshalıqlarǵa iye. Tómende eriktiñ tiykarǵı paydaları menen tanısıń:
- vitamin hám minerallar.
Erik quramında A, C, E vitaminleri, kaliy, temir hám magniy sıyaqlı minerallar bar. Ásirese, A vitamini kóz salamatlıǵı hám teriniń jaǵdayı ushın júdá zárúrli bolıp tabıladı.
- Awqat sińiriwdi jaqsılaydı
Erikte tábiyiy talshıqlar kóp bolıp, olar ishek iskerligin jaqsılaydı hám ish qatıwınıń aldın aladı.
- Immunitetti bekkemleydi
Quramındaǵı antioksidantlar hám vitaminler organizmdi erkin radikallardan qorǵaydı hám immun sistemasın kúsheytedı.
- Júrek salamatlıǵın qollap -quwatlaydı
Erikte kaliy júrek ritmin normada ustap turıwǵa járdem beredi hám qan basımın tártipke saladı.
- Az qanlılıqqa qarsı járdem
Erik temir elementleri menen bay bolǵanlıǵı sebepli, qandaǵı gemoglobin dárejesin asırıwǵa járdem beredi hám az qanlılıqtıñ aldın aladı.
- Dieta ushın ideal ónim
Erikte kaloriya muǵdarı tómen, tábiyiy mazalı bolsa onı dieta waqtında mazalı ónim ornında paydalanıw múmkinshiligin beredi.
Siz erikti jańa jaǵdayda yamasa qurıtılǵan formada (qaq retinde) paydalanıwıńız múmkin. Hár ekewinde de paydalı, biraq qurıtılǵan erikler kaloriyasi joqarılaw bolıwı múmkinligin esapqa alıw kerek.
Qurıtılǵan erik (qaq) densawlıq ushın júdá paydalı hám kóplegen paydalı ayırmashılıqlarǵa iye. Bul ónim quramındaǵı paydalı elementler saqlanıp qalǵan halda uzaq múddet qabıllaw ushın qolaylı esaplanadı.
Tómende qurıtılǵan eriktiń paydaları menen tanısıń :
- vitamin hám minerallar menen bay
Qurıtılǵan erik quramında : Kaliy – júrek hám bulshıq etlerdiń normal iskerligi ushın paydalı.
Temir – az qanlılıqtıń aldın alıwǵa járdem beredi. Vitamin A hám E – kóz salamatlıǵı, teri hám shashlar ushın zárúrli.
- Energiya dárejesi:
Qurıtılǵan erik quramında tábiyiy qantlardan ibarat joqarı energiya bar. Fizikalıq kúsh talap etetuǵın xızmetlerde yamasa sharshawlardı saplastırıwda járdem beredi.
- Júrek ushın paydalı
Qurıtılǵan eriktegi kaliy júrek iskerligin qollap-quwatlaydı, qan basımın tártipke saladı hám júrek kesellikleri qáwpin azaytadı.
- Suyeklerdi bekkemleydi
Quramındaǵı kalciy hám fosfor suyekler bekkemliligi ushın zárúr bolıp tabıladı. Ásirese, jası úlken adamlarda osteoporozdıñ aldın alıwǵa járdem beredi.
5.Teri hám shash gozzallıg’ı
Qurıtılǵan eriktegi antioksidantlar terini qorg’aydi hám shashtı bekkemleydi.
- Qandaǵı qant muǵdarın normada ustap turadı.
Qurıtılǵan erik tábiyiy qant deregi bolıp, ol qandaǵı qant muǵdarın áste kóteredi hám energiya beredi. Biraq onı normada jew kerek.
Dıqqatlı bolıw lazım:
Qurıtılǵan erik kaloriyası jańa erikten joqarılaw bolǵanlıǵı sebepli, normada qabıllaw kerek, ásirese, artıqsha salmaq yamasa diabet penen baylanıslı mashqalası bar insanlar judá itibarlı bolıwı lazım.
(Internet materiyalları tiykarında tayarlandı)
Ulıqpanova Mariyam,
QMU Qaraqalpaq Filologiyası hám jurnalistika fakulteti
Málimleme xizmeti hám jámiyetshilik penen baylanıslar toparı
2-kurs studenti